Maker: Kato Kuen (1876-1971), Priester van de Kannon-ji Tempel, ca. 1960

Kokeshi-poppen zijn van origine bedoeld als speelgoed of souvenir. Maar sommigen van deze poppen hebben een andere oorsprong.

Een bijzondere categorie kokeshi is deze pop in de vorm van de godin van de genade. In het Japans wordt zij Kannon genoemd en in het Chinees Guanyin. Kannon kent verschillende verschijningsvormen en hier zien we haar in de vorm van Bosatsu Kannon zoals zij te zien is in de Kanzeon Tempel in Dazaifu in Fukuoka. In de voet van deze kokeshi kan een persoonlijk gebed worden gedaan.

Boeddhisten mediteren en bidden bij verschillende ‘heilige’ objecten. Guanyin of Kannon is vrij populair. Er bestaan heel veel verschillende vormen van deze godin, maar het meeste komt zij voor in wit porselein of hout en zijn er schilderingen van haar.

Ontwerper: Tanaka Kōjō (田中晃常)

Tanaka Kōjō treedt in 1962 in de voetsporen van zijn ouders, die onder de naam Tanaka Toys een kokeshi-poppenwinkel oprichten. Tegenwoordig bekend als de Kotsune Kokeshi Studio.

Tanaka maakt veel verschillende modellen kokeshi. Het meest bekende en succesvolle model met boblijn, strikje en pruimenbloesem heet ‘Lentedroom’. Voor een speciale editie met diverse edelstenen is onder andere dit type kokeshi aangepast en versierd met takken en bloemen die bestaan uit verschillende soorten kwarts en kristal.

Ontwerper: Kagami Genzo

Dit type kokeshi is niet beschilderd, maar heeft een uitgesneden decoratie. Deze manier van decoreren is langzaam aan het verdwijnen en wordt daarom steeds zeldzamer. De Harusame-bori worden vooral gemaakt in het Yamagata-prefectuur waar meer traditionele kokeshi vandaan komen. De maker Kagami Genzo woont en werkt in Kaminoyama-stad in dezelfde prefectuur.

De twee kokeshi die hier te zien zijn, hebben beiden een ander decor. De ene kokeshi heeft snijwerk dat een distel uitbeeldt en de andere een dame in kimono die een mand op haar hoofd draagt. Op haar kleding is wederom een distel te zien. Planten verwijzen in Japan altijd naar een seizoen. De distel groeit vanaf de lente tot in het najaar van Japan, maar het lijkt er bij deze kokeshi op dat het om een verwijzing naar de zomer gaat.

Ontwerper: Watanabe Masao (1917-2007)

De betekenis van ‘Mushin’ in het Nederlands is onschuld. En zeg nou zelf: deze jongens zien er schattig en lieflijk uit. Je kunt zien dat het hier om een jongen gaat, omdat de kimono die hij draagt is dichtgeknoopt onder de buik. Dat maakt een statige indruk.

Watanabe Masao begon zijn werk als Kokeshi-maker in de jaren ’50 van de twintigste eeuw. Zijn bekendste ontwerp zijn deze ‘Mushin’ en de ‘Cherry Blossom Child’ die ook binnen in deze winkel te vinden is.

Kokeshi van de week: ‘Seishin no komugi’,

Ontwerper: Kishi Sadao (岸 貞夫) (1932-1998)

Deze kokeshi draagt in het Nederlands de naam ‘levenskracht van het graan’. Speciaal ontworpen voor het graanfestival in Kurobe Gorge in Japan in de jaren ’60 van de twintigste eeuw, als eerbetoon aan de natuur. Het ontwerp heeft een prijs gewonnen van de regering van Japan.

En dit is niet de enige kokeshi die graan als decoratie heeft. Ook Usaburo Okamoto (1917-2009) heeft een creatieve kokeshi ontworpen met graan als decoratie. Haar naam is ‘Minori’, wat oogst betekent.

Maker:Noboru Tamura (田村昇) (1950-), ook wel bekend onder het pseudoniem Chie Tamura.

Het kleine meisje met de staartjes in deze groep draagt de naam 'Satunoko'. Dit betekent dorpskind. Noboru Tamura heeft verschillende prijzen gewonnen voor zijn kokeshi. En kijk we hebben meerfamilieleden uit de familie van Noboru Tamura! Zo bijvoorbeeld ook een verlegen meisje met kleine uitgesneden handjes. De twee grotere poppen zijn wat strakker in hun vormgeving en dateren uit de jaren '70-'80 van de twintigste eeuw. Zo zie je dat een kokeshi-ambachtsman een ontwikkeling in ontwerp door kan maken.